MAKALELER

Ay Araştırma Programı, Rusya ve Çin ortaklığıyla ilan edildi. 
Tam adı Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) olan bu program, aslında ABD'nin öncülüğünde başlatılan Artemis Programına  meydan okumak ve hem Rusya hem de Çin için Ay’da biz de varız demek amacıyla imzalandı, ayrıca tüm devletlere de çağrı yapıldı.
Bu program üç aşamadan oluşuyor, öncelikle 2021-2025 arasındaki Keşif aşaması, sonrasında 2025-2030 arasındaki İnşaat aşaması ve 2030 ve sonrasını kapsayan Kurulum aşaması.
Tüm program incelendiğinde gayet güzel duruyor ancak teker teker inceleme yapıldığında sıralamada bazı eksiklikler göze çarpıyor. Bilimsel keşifler hem Ay yüzeyindeki Ay taşı ve Ay kumu incelemeleri, hem yer altındaki jeolojik incelemeleri, bunun yanında Ay’da yapılacak Uzay gözlemlerini kapsıyor. Bilimsel araştırmalar da biyomedikal araştırmalar gibi Dünyaya dönük araştırmalar var. Ancak bunların keşif aşamasında mı yoksa diğer aşamalarda mı ya da hepsinde mi yapılacak olup olmadığını anlamak zor. Ancak genel anlamıyla bakıldığında çok başarılı duruyor. 
Tabi, bu programın yasal boyutunu Çin, Bilimsel boyutunu Rusya, teknik kısımlar için de gelecek partner ülkeler üstleniyor.
Elbette Ay madenciliği konusunda da Ay temelli olarak kullanılacak madencilik çalışmaları planlanmış.
2031'de başlayacak olan 5 ILRS kısmında ise Kumanda sistemlerinin ve tesislerinin kurulumu, temel enerji sistemlerinin kurulumu, dünya ve Uzay gözlemlerini yapacak sistemlerin kurulumu söz konusu olarak görülüyor. 
Açıkçası ben biraz hızlı olarak yapılmış bir proje görüyorum, ancak dediğim gibi genel anlamda çok başarılı ve nihayetinde Artemis'i bile geçebilir.
Zaten videoda görüleceği üzere tüm Uzay tarihi de böyle değil mi? Herkes birbirini elbette geçebilir.
Acaba Türkiye Uzay Ajansı Artemis Programına mı katılacak yoksa Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu Programına mı? 
Ben Rusya'nın ve Çin'in projesine daha yakın görüyorum.